Kiedy mobbing stanowi przestępstwo?
Mobbing i inne zachowania niepożądane związane są co do zasady z zatrudnieniem. Nierzadko jednak zachowania mobbera stanowić mogą podstawę jego odpowiedzialności karnej.
Zachowania mobbera mogące zostać zaklasyfikowane jako przestępstwo to najczęściej znieważenie, zniesławienie, uporczywe nękanie (stalking) czy naruszenie nietykalności cielesnej.
Ich ściganie w większości przypadków (znieważenie, zniesławienie, naruszenie nietykalności) odbywa się z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że ich ofiara celem dochodzenia swoich praw musi samodzielnie wystąpić do sądu z aktem oskarżenia. Mogą również wystąpić zachowania stanowiące przestępstwa, którymi zajmują się organy ścigania.
Znieważenie
Znieważenie to przestępstwo polegające na wyrażaniu wobec drugiej osoby słów, gestów, czynów mających na celu poniżenie jej godności osobistej i naruszenie czci. Co istotne, nie chodzi tylko o ubliżanie komuś w jego obecności – bezpośrednio, choć i taka zniewaga może być przestępstwem, ale również pod jej nieobecność z zamiarem jednak, aby dotarło to do tej osoby. Mobber poprzez takie działania ma na celu zdominowanie pracownika, obniżenie jego statusu w zespole, izolacji od innych jego członków. Jako przykłady można wskazać:
a. Wygłaszanie obraźliwych komentarzy
b. Stosowanie wobec drugiej osoby wulgaryzmów, obelg
c. Publiczne upokarzanie pracownika na tle zespołu poprzez agresywne wytykanie błędów
Zniesławienie
Zniesławienie to działanie, które ma na celu poniżenie danej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub ułomnej osoby prawnej w opinii publicznej lub narażenie na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Mobber narusza reputację współpracownika, podważa jego kompetencję poprzez m.in.:
a. Oskarżenie współpracownika o kradzież mienia pracodawcy, podczas gdy brak jest dowodów na to, że do takiego zdarzenia w ogóle doszło.
b. Rozpowiadanie plotek o rzekomej pracy drugiej osoby przy nagrywaniu „filmów dla dorosłych”
c. Oskarżanie o nadużywanie alkoholu;
d. Rozpowszechnianie nieprawdziwych, krzywdzących informacji na temat zakończenia współpracy przez pracownika z poprzednim pracodawcą.
Stalking – uporczywe nękanie
Mobber może również odpowiadać za przestępstwo stypizowane w kodeksie karnym jako uporczywe nękanie wzbudzające u drugiej osoby poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie naruszające jej prywatność m. in. :
a. Śledzenie ofiary – zarówno w miejscu pracy jak i poza nią
b. Natarczywe kontaktowanie się z ofiarą, która na kontakt taki nie wyraża zgody – chodzi tutaj o nieustępliwe wysyłanie SMSów, dzwonienie, kontaktowanie się poprzez media społecznościowe niezależnie od tego, czy sprawa dotyczy pracy czy też spraw osobistych.
Naruszenie nietykalności cielesnej
Sprawca mobbingu poprzez swoje zachowania może również dopuścić się popełnienia przestępstwa naruszenia nietykalności cielesnej. Będą to działania fizyczne dokonywane bez zgody drugiej osoby. Przykładami zachowań niepożądanych, mogących być klasyfikowanych jako naruszenie nietykalności cielesnej jest m. in.
a. szarpanie
b. niechciany dotyk czy
c. popychanie.
W skrajnych przypadkach mogą pojawić się również sytuacje związane z agresją fizyczną powodującą rozstrój zdrowia lub przestępstwa na tle seksualnym.
Pamiętaj – namawianie (podżeganie) do popełnienia czynu stanowiącego przestępstwo również skutkuje odpowiedzialność karną. Podobnie sprawa wygląda przy ułatwianiu mobberowi popełniania przestępstw. Jeżeli więc namawiasz przełożonego, by publicznie poniżył wobec zarządu lub całego działu innego pracownika albo informujesz sprawcę, że ofiara jest sama w pokoju i nie będzie świadków jego zachowań – również popełniasz przestępstwo. Odpowiadasz za nie tak samo, jak sprawca.