Dyskryminacja w grupie – czym jest dyskryminacja pośrednia?
Firma traktuje pracowników równo – tak przynajmniej się wydaje. Ustalane wewnętrznie kryteria nagród są przecież zgodne z prawem. Ania -pracowniczka firmy nie jest jednak w stanie wyrobić narzucanych norm – jest w ciąży, korzysta z uprawnień macierzyńskich i nie może pracować więcej niż inni, żeby „zarobić” na nagrodę.
W ramach dyskryminacji prawo wymienia dwa jej rodzaje: dyskryminację bezpośrednią oraz dyskryminację pośrednią.
Dyskryminacją bezpośrednią jest sytuacja w której pracownik z przyczyn takich jak przykładowo płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną czy różnice w czasie zatrudnienia lub jego wymiarze mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy.
Dyskryminacja pośrednia natomiast jest bardziej subtelna, trudniejsza do wychwycenia. Polega ona na stosowaniu pozornie neutralnych postanowień, kryteriów lub podejmowanie działań w wyniku których mogą powstać lub też powstaną niekorzystne dysproporcje między pracownikami lub też kandydatami na dane stanowisko. Może ona dotyczyć tak samo pojedynczych osób, jak i grup pracowników.
Pracodawca wyznacza kryteria, przy których zastosowaniu nastąpi lub może nastąpić wykluczenie innej grupy pracowników.
Uznanie, czy dane zachowanie nosi znamiona dyskryminacji pośredniej zależy więc od porównania na tle wszystkich zatrudnionych czy poprzez zastosowane kryterium przykładowo w regulaminie pracodawcy być może dojść do sytuacji negatywnie różnicującej.
Przykładami działań dyskryminujących pośrednio może być:
1. Kierowanie na szkolenia jedynie osób z określonej grupy wiekowej bez możliwości uczestnictwa w nich np. osób starszych;
2. Zlecanie obowiązków wymagających pełnej sprawności fizycznej od wszystkich pracowników, nie uwzględniając przy tym ograniczeń, które posiadają pracownicy z niepełnosprawnościami;
3. Zamawianie dla pracowników odzieży roboczej bez uwzględnienia ich fizjonomii;
4. Przyznawanie nagród dla osób, które wyrabiają określoną liczbę nadgodzin, wykluczając tym samym dostęp do tych nagród kobietom w ciąży, które to ze względu na przepisy prawa nie są w stanie ich wyrobić.
Dyskryminacja pośrednia jest tak samo niedopuszczalna jak dyskryminacja bezpośrednia. Pracodawca ma dyskryminacji przeciwdziałać, nie może godzić się na żaden jej przejaw. Zachowania uznane za dyskryminację pośrednią będą motywowane stosowaniem przesłanek obiektywnych, poprzez których jednak zastosowanie ostateczną korzyść uzyskują tylko niektóre osoby lub grupy.